تجربه سفر به کشور عراق به عنوان همسایه ی دیوار به دیواری که در طول تاریخ انواع جنگ و صلح ها رو باهاش تجربه کردیم، خیلی نسبت به کشورهای توسعه یافته اروپایی و حتی کشورهای زیبا و تفریحی آسیا متفاوته. کشوری جهان سومی که علی رغم اوضاع نه چندان مساعد امکانات گردشگریش، از مقاصد شلوغ خاورمیانه محسوب میشه. برای کسی که دوست داره تجربه های خیلی متفاوتی رو در سفرهاش داشته باشه، کشور عراق و شهرهای زیارتی اون گزینه ی ایده آلیه. این جا پر از آدم هاییه که برای خرید و تفریحات آبی و شکم گردی و چیزهای این شکلی، سفر نکردند.
وضعیت آب و هوا در عراق
همسایه ی دیوار به دیوار ما، یک سرزمین خشک و کم بارش و نه چندان سرسبزه. با وجود زمستان های نسبتا سرد و فصل طولانیِ خشک و داغش، نمیشه گفت که مثل ما چهارفصله. البته اوضاع مناطق شمالی کمی بهتره و ارتفاعات و رودها و بارش مناسب تری داره؛ اما شهرهای زیارتی در جنوب عراق واقع شدند و بهتره برای سفر به این شهرها فصل تابستان رو انتخاب نکنید، خصوصا اگر زیاد گرمایی هستید، چون گرمای زیاد شما رو کلافه می کنه و خاطره ی بدی می سازه براتون. شاید بهترین زمان سفر، پاییز باشه، که اون جا هم از گرمای هوا کم شده و هم هنوز سرد نشده.
تور، ویزا و پرواز
تورهای سفر به کربلا و نجف رو معمولا به نام “کاروان” می شناسیم. به همه ی مسافران عراق توصیه میشه که با تورها سفر کنند. عراق کشور پیشرفته و نظام مندی نیست و روی سیستم حمل و نقل، هتل ها، امنیت خیابانی، بهداشت و خیلی چیزها نظارت چندان قوی ای وجود نداره. سفر با تور امنیت و امکانات مطلوبی در اختیار شما میذاره و در هزینه هاتون هم صرفه جویی میشه. البته به این معنا نیست که برای کسانی که بدون تور سفر می کنند مشکلی پیش میاد و امنیتشون به خطر میوفته، ایرانی ها مسافران دایمی این کشور و شهر های زیارتی اون هستند، اما به هر شکل بهترین توصیه برای مسافران این کشور استفاده از تورهاست. ضمن اینکه باید بگم؛ از امکاناتی که تور ها برای شما فراهم میکنند میشه به این موارد خیلی خوب اشاره کرد:
بیمه مسافرتی، اخذ ویزای عراق برای مسافران، ترانسفر فرودگاهی، رزرو هتل به همراه همه ی وعده های غذایی، سرویس از هتل برای اماکن شهر و همچنین همراه بودن فردی به عنوان مدیر کاروان، که در همه ی امور میتونه شما رو راهنمایی کنه و مسئولیت ایمنی شما رو از هر نظر به عهده داره.
کسانی که قصد دارند بدون کاروان به عراق سفر کنند، ویزا رو به دو صورت فردی و گروهی میتونند بگیرند. اگر چندین نفر ویزای انفرادی داشته باشند، میتونند از مرز عراق به صورت گروهی عبور کنند، اما کسانی که ویزای گروهی گرفتند، به هیچ وجه نمی تونند انفرادی وارد خاک عراق بشوند. شما برای یک ماه میتونید در این کشور اقامت داشته باشید. مدت زمان صدور ویزا و حتی نحوه تحویل مدارک در زمان های مختلف و در طول سال میتونه متغیر باشه. مثلا در زمان اربعین و محرم، در اوج شلوغی کشور عراق و شهرهای زیارتی اون، این زمان ممکنه طولانی تر باشه، پس اگه توی این زمان ها قصد سفر دارید، حتما از قبل برای ویزا اقدام کنید.
ورود زمینی به کشور عراق از طریق چهار مرز انجام میشه. در زمان اربعین و راه پیمایی چند میلیونی که هر سال برگزار میشه، برای جلوگیری از ازدحام مرزها، براساس موقعیت و شرایط جغرافیائی استان‌ها نسبت به این مرزها، مشخص می کنند که کدام شهرهای ایران از کدوم مرزها عبور کنند.
این تقسیم بندی به این صورته که، مسافران استان‌هاى تهران، البرز، قزوین، قم، مرکزى، گیلان، مازندران، گلستان، لرستان، ایلام و همدان از مرز مهران؛
استان‌هاى آذربایجان شرقى، آذربایجان غربى، اردبیل، زنجان، کردستان و کرمانشاه از مرز خسروى؛
استان‌هاى اصفهان، خوزستان، خراسان جنوبى، فارس، کرمان، یزد، سمنان، تهران، خراسان رضوى، خراسان شمالى از مرز چذابه؛
و استان‌هاى اصفهان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیارى، خراسان رضوى، سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان و تهران از مرز شلمچه عبور می کنند.
این تقسیم بندی در این زمان ها به شما کمک می کنه که گرفتار شلوغی و مشکلات ناشی از اون، نشید.
پرواز توری که من با اون سفر کردم، ماهان ایر بود که از فرودگاه امام مستقیما به نجف اشرف می رفت. خواهرم برای خداحافظی به فرودگاه اومده بود. حدود دو ساعتی پرواز تاخیر داشت که این مدت رو به حرف زدن و قهوه خوردن در کافه فرودگاه مشغول شدیم.
خوبیش این بود که چیزی حدود یک ساعت و نیم فقط توی راه بودیم و زود به فرودگاه نجف رسیدیم. با ترانسفر تور به سمت هتل رفتیم. هتل در فاصله ی خیلی کمی نسبت به حرم حضرت علی قرار داشت و این خبر خوبی بود. خصوصا که معمولا همه ی تورها مدت کمتری رو در نجف می مونند، و زمان خیلی کمتر از اونه که بخوایم توی مسیرها بگذرونیم.
برنامه ی تور به این صورت بود که ۳ شب در نجف اقامت داشتیم. در این مدت ضمن تشرف به حرم حضرت علی، بازدید از شهر کوفه و دو مسجد تاریخی کوفه و سهله رو در برنامه داشتیم و یک قبرستان تاریخی و معروف به نام وادی السلام.
بعد از ۳ شب، از نجف با اتوبوس به سمت کربلا حرکت می کنیم و ۳ شب هم در کربلا می مونیم و اون جا هم ضمن زیارت حرمین امام حسین و حضرت عباس، کف‌العباس، تل زینبیه، آرامگاه طفلان مسلم و سایر مکان های زیارتی و سیاحتی این شهر دیدن می کنیم. روز آخر هم برای بازدید از کاظمین و سامرا صرف میشه و بعد ازون، دوباره با اتوبوس مسیر تقریبا یک و نیم ساعته کربلا و نجف رو برگشته و مستقیما به فرودگاه نجف میریم.
هتل کاروان در نجف
بطور کلی عراق یک کشور جهان سومیه که سال هاست آثار جنگ و نا آرامی داخلش دیده میشه و خیلی چیزها به قوت و نظمی که در کشور ما و خصوصا کشورهای توسعه یافته اروپایی می بینید نیست. کیفیت و امکانات هتل ها هم از همین موارده. هزینه هتل و غذا رو در هزینه کلی تور از شما می گیرند.
هتل قصر الدُر Qasr Aldur در خیابان (شارع) زین العابدین قرار گرفته بود و تا حرم حضرت علی فقط دو سه دقیقه فاصله داشت؛ و این مزیت میتونست هر ایرادی رو بپوشونه. هر چند ایراد خاصی هم نداشت و در کل هتل خوبی بود. این رو هم بگم که من انتظار بالایی از هتل ها و امکاناتشون در نجف نداشتم.
داخل خیابان هتل وسیله نقلیه رفت و آمد نداشت و باید چند متری وسایلمون رو حمل می کردیم، کسانی هم بودند که با ۲-۳ هزار دینارعراقی چمدان ها و وسایتون رو براتون می آوردند. اتاق ها نسبتا تمیز بود. اما برای نظافت روزانه باید به خدمه اطلاع میدادی وگرنه خودشون انجام نمی دادند. البته خدمه بدی نداشت؛ اون ها می تونستند به انگلیسی هم صحبت کنند و این موضوع برای کسانی که عربی رو خوب نمی فهمیدند خیلی عالی بود. مسئول پذیرش هم خیلی خوش اخلاق و کار راه انداز بود.
توی بوفه هتل انتخابی جز چند نوع چایی و قهوه وجود نداشت. و البته بهتره بگید ایرانی هستید، تا چایی های خودشون رو سرو نکنند. چایی های اون ها تقریبا همان چیزیه که ما بهش می گیم چای جوشیده!
منوی غذای خوبی داشت و هر نوع سالاد و میوه و دسری رو که تست کردم، دوست داشتم. شاید تنها ایرادش این بود که غذاش هیچ وقت به اندازه ی کافی داغ نبود. آب معدنی در اتاق و همه جای هتل در دسترس بود، چون آب لوله کشی شرب نبود. برای صبحانه باید خیلی زود میومدی، چون انگار زود بعضی چیزها تمام میشد. مثلا من روز اول چندین دقیقه دیرتر اومدم و شیر و نان تمام شده بود.
فاصله ی هتل تا قبرستان معروف وادی السلام حدود یک کیلومتر بود و بازار اصلی نجف هم در همین نزدیکی بود. بازاری شلوغ و پر از انواع کالاها که برای خرید سوغات مناسب بود.
حمل و نقل در عراق
همان طور که گفتم این جا روی خیلی چیزها نظارت قوی ای وجود نداره. سیستم حمل و نقل عمومی هم از همان موارده و خیلی پیشرفته نیست. اتوبوس‌های شهری معمولا قدیمی هستند و ظاهر بعضیشون طوریه که انگار بارها تصادف کردند. یک بلیط اتوبوس حدود ۵۰۰ دینار عراقی میشه.
تاکسی ها برای هر کیلومتر حدود ۲ هزار دینار عراقی می گیرند. البته حتما یادتون باشه که قبل از سوار شدن به تاکسی هزینه رو سوال کنید و اگه تاکسی متر داشت، بخواید که از اون استفاده کنه. جالبه خیلی از تاکسی هاشون ماشین های تولید کشور ماست.
وقتی در خیابان های این کشور، حتی در شهرهای بزرگ و معروفش قدم میزنید، متوجه عدم پیشرفتگی اون میشید. برای طی فواصل کوتاه، سه چرخه هایی وجود داره که با هزینه ی کمی مردم رو جابجا می کنند. موقع سوار و پیاده شدن مراقب باشید.
بخاطر وجود احتمال دزدی و حملات گاه و بی گاه در بخش هایی از عراق، به طور کلی سفر جاده ای در این کشور، خصوصا به تنهایی، توصیه نمیشه.
گشت و گذار در نجف
حرم حضرت امیر (ع)
اولین جایی که رفتم بارگاه امام اول شیعیان، حضرت علی (ع) بود. این همه شکوه و جلال و عظمت در یک آرامگاه نه چندان بزرگ و پیشرفته، قابل وصف و درک نیست. این حسیه که فقط باید این جا بایستی و تجربه کنی. یک فضای معنوی با انرژی مثبت زیاد، که میشه ساعت ها اون جا با آرامش نشست و آدم های عاشقی رو تماشا کرد که کیلومترها راه رو سفر کردند، بدون اینکه انتظار تفریحات و امکانات خاصی داشته باشند، و اومدند که حالشون بهتر بشه. نمای زیبای ایوان طلا کاری حضرت علی بسیار دیدنی و همان طور که همیشه گفته شده باصفاست. مجموعه ی حرم دارای تعدادی درب ورود، مساجد، مقبره علما و بزرگان شیعه و همچنین قبر حضرت آدم و حضرت نوح است. بیشتر بناها و زیبایی های هنری داخل حرم یادگار عصر صفوی است. مثل آيينه کاري های حرم، که هنر دست هنرمندان اصفهانه و زیبایی چشم نواز و آشنایی داره.
قبرستان وادی السلام (Wadi us salaam)
قبرستان وادی السلام کمتر از ۱۵ دقیقه با هتل فاصله داشت. این جا بزرگترین قبرستان دنیاست. بین شیعیان روایت هایی هست که میگه این جا محل رجعت تعدادی از پیامبران و امامان شیعه است یا اینکه این جا محل گرد هم اومدن ارواح مومن هست و عقاید دیگه… از افراد سرشناسی که در این قبرستان دفن شدند میشه از هود پیامبر، صالح پیامبر، آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی، آیت الله سید محمد باقر صدر، آیت الله سید جمال الدین افجه‌ای، آیت الله سید علی قاضی طباطبایی، رییس علی دلواری، لیلا قاسم، شعبان دوشلی، آیت الله حیدرقلی سردار کابلی و… نام برد.
سعی کنید زمان رفتن به قبرستان، از جمعیت مردم فاصله ی زیادی نگیرید و موقع غروب و قبل از تاریک شدن هوا، حتما از اون خارج بشید.
کوفه
شهر کوفه مقصد بعدی ما بود. شهری در ده کیلومتری نجف، با تاریخی پر از فراز و نشیب و سرگذشت انسان های بزرگی در تاریخ. در راه نجف تا کوفه یک توقف در مسجد حنانه و مزار یکی از یاران نزدیک حضرت علی داشتیم.
مسجد حنانه
مسجدی در شمال شهر نجفه و فاصله ای زیادی تا حرم نداره. مسجد حنانه برای بزرگان شیعه همیشه مورد حرمت بوده. در نزدیکی مسجد مقبره الثويه قرار داره، که خیلی از ياران و نزدیکان حضرت علي این جا دفن شدند.
آرامگاه کمیل
حتما تا حالا اسم دعای کمیل رو شنیدید. بین راه کوفه و نجف آرامگاهی وجود داره که متعلق به یکی از یاران نزدیک حضرت علی است. کمیل بن زیاد نخعی، تا زمان حیات حضرت، در خدمت ایشون و پس از اون در خدمت امام حسن بود. در زمان رهبری امام حسین و تا بعد از شهادت ایشون، در زندان بود و بعدها در کنار مختار ثقفی برای خون خواهی اما حسین جنگید و به همان شکل که حضرت علی از مدت ها قبل به او گفته بود کشته شد.
بعد از این توقف، حرکت کردیم به سمت کوفه. به سمت شهری که در تاریخ هیچ وجهه خوبی نداره و من توی راه داشتم به همه ی چیزایی که از این شهر شنیده بودم و خونده بودم فکر می کردم. مسجد کوفه، مقتل حضرت علی و مدفن مردان بزرگی در تاریخ اسلام، اولین جایی بود که توی این شهر دیدیم.
مسجد کوفه چندین درب ورودی داره. داخل مسجد علاوه بر محراب و مقتل حضرت امیر، چندین محراب و مقام دیگه هم وجود داره؛ محراب حضرت امیر کاملا مشخصه و بالای اون نوشته شده “هذا محراب امیرالمومنین”. همینطور آرامگاه چندین تن از بزرگان تاریخ اسلام و در این مسجد قرار داره. و همین طور مقام های متعدد که در نقشه محل هر کدام رو میتونید بببنید.
آرامگاه مسلم ابن عقیل و هانی ابن عروه
آرامگاه مسلم بن عقيل، نماينده و سفير امام حسين به كوفه، در سمت شرق مسجد كوفه، كنار دار الاماره و متصل به ديوار مسجد كوفه است. اولین بنای آرامگاه مسلم، رو مختار ثقفی ساخت و بعد از اون بار ها و بار ها تعمیر شد و گسترش پیدا کرد.
به قرینه ی حرم مسلم، در طرف دیگه مسجد کوفه، آرامگاه هانی بن عروه از ياران و نزدیکان و هم رزمان حضرت علی، و تنها پناه دهنده مسلم ابن عقیل در کوفه است؛ که به همین خاطر هم همراه با او کشته شد. ضريح قبر هانی از جنس نقره است، و گنبد آبی کاشیکاری شده ای داره.
آرامگاه مختار
در حرم مسلم بن عقيل، در سمت قبله، ضریحی وجود داره که متعلق به یک اسم آشناست. کسی که این سال ها، به واسطه ی ساخت سریال معروف و پرطرفدار زندگی نامه اش، برای ما ایرانی ها، آشناست. مختار ثقفی، کسیه که به خون خواهی امام حسین در کوفه قیام کرد و تونست انتقام شهدای واقعه عاشورا رو بگیره.
بعد از اینکه چند ساعتی در مسجد کوفه بودیم و از همه مقام ها و آرامگاه های اون دیدن کردیم به سمت آرامگاه میثم تمار و بعد از اون به مسجد سهله رفتیم.
آرامگاه میثم تمار
میثم تمار از اصحاب حضرت امیر و نزدیکان خاندان عصت بوده و جایگاه بلندی برای شیعیان داره. در تاریخ نقل شده که میثم هم طبق همان خبری که حضرت علی از نحوه شهادتش داده بود، کشته شد. آرامگاه میثم در نزدیکی مسجد کوفه قرار گرفته و گنبد کاشی کاری آبی داره.
مسجد سهله
از مشهورترین مساجد اسلامیه که منتسب به حضرت مهدیه. این مسجد توی شهر کوفه قرار داره و بعد از خود مسجد کوفه، جایگاه معنوی و منزلت ویژه‌ای برای شیعیان داره. حتی بعضی ها گفتند که امام عصر بعد از ظهورشون این جا اقامت خواهند داشت. داخل مسجد مقام هایی به نام پیامبران و ائمه شیعه وجود داره.
خرید و سوغات در نجف
توی بازارنجف همه چیز پیدا میشه، البته محصولات معمولا تولید خود عراق نیستند و از انواع جنس های چینی گرفته تا حتی جنس های ایرانی رو این جا پیدا می کنید. قیمت ها اون قدر بالا و سنگین نیستند، اما حتما چانه بزنید. گاهی با ۵۰ درصد قیمتی که اول بهتون گفته شده هم می تونید اون کالا رو بخرید.
بازار نجف در شارع کوفه – شارع امام صادق قرار گرفته و تا حرم حدود ۱۰ دقیقه پیاده روی داره.
بهترین سوغاتی که از این شهرهای زیارتی می تونید برای نزدیکانتون بیارید، مهر و تسبیح و عطر و یادگاری های معنوی دیگه است. اما از شهر نجف می تونید سنگ دُر رو به عنوان یک سوغات ناب بخرید. توی بازار نجف و خیابان های اطراف حرم، فروشگاه جواهرات زیادی می بینید که در اون ها، خود سنگ و انواع گردنبندها و انگشترهایی که با اون ساخته شده رو پیدا می کنید.
سنگ دُر نجف، در دو رنگ وجود داره، یکی شیشه ای و شفاف و بی رنگه و اون یکی کمی مایل به سرخ رنگ. برای این سنگ انرژی ها و خواص زیادی گفته شده. قیمت دُر نجف مناسبه و گرون نیست.
از نجف به کربلا
مرحله اول سفر ما در نجف به پایان رسید و حالا باید عازم کربلا می شدیم. از هتل با اتوبوس به سمت کربلا راه افتادیم، مسیر ما حدود ۱ ساعت و نیم طول کشید. وارد شهر کربلا شدیم و به سمت هتل رفتیم.
هتل ریحان Rayhaan by Rotana)) اولین هتل ۵ ستاره کربلاست و هتل ارزونی هم نیست. سطح عمومی هتل ها در کربلا از نجف بهتره، اما همان طور که گفتم انتظار زیادی از هتل های اینجا نباید داشته باشید. هر دو هتلی که تور ما انتخاب کرده بود هتل های درجه یک و خیلی معروفی بودند و هزینه های کمی هم نداشتند، اما از اونجا که سطح امکانات و بهداشت در هتل های معمولی و حتی متوسط عراق خیلی پائینه، منطقی تره که هزینه ی بیشتری بکنید و بهداشت محیط و تغذیه ی خودتون رو تضمین کنید.
این هتل از نظر بهداشت و تمیزی مطلوب بود و غذای خیلی باکیفیتی داشت. سه تا رستوران داخل هتل بود، لابی و کافی شاپ روی بام که منظره ی فوق العاده ای داشت، آب گرم و سونا و حمام ترکی هم بدون هزینه اضافی امکان استفاده داشت.
صبحانه ی هتل تنوع و کیفیت خوبی داشت و می تونید صبحانه رو داخل اتاق هم بخورید. غذاها هم خوشمزه بودند. یک روز هم کباب عراقی دادند که من ازش خوشم اومد.
کارکنان اخلاق خوبی داشتند و به نظافت اتاق ها هم رسیدگی می کردند.
فاصله هتل تا بین الحرمین زیر ۲ کیلومتر بود و قدم زنان کمتر از ۲۰ دقیقه طول می کشید.
پیاده از هتل به سمت حرم حرکت کردم و خیلی تصادفی با یکی از هم سفران همراه شدم و با هم به سمت حرم رفتیم. محمد از اصفهان اومده بود و دومین باری بود که به عراق سفر می کرد. داشتم برای محمد می گفتم که مسیری که من از روی نقشه پیدا کردم کمتر از ۲ کیلومتره و باید از اینجا رفت و… محمد گفت که سری قبل هم در همین هتل اسکان داشته و این اطراف رو خوب بلده. مسیری رو بهم نشان داد که از نظر مسافت همان قدر با حرم فاصله داشت و از کنار نهر علقمه و مقام حضرت مهدی می گذشت. وقتی رسیدیم کنار نهر، عده ی زیادی از مردم در اطراف آب نشسته بودند و بعضی به پرنده ها غذا می دادند و بعضی در حال خوندن دعا و زیارت نامه بودند و…
محمد گفت که این جا نهر علقمه است که حضرت عباس برای آوردن آب به این نهر اومده و در راه برگشت به شهادت رسیده. با دیدن نهر آب و چک کردن عکس هایی که قبل از سفر، از این مکان دیده بودم، مطمئن شدم که این نهر، همان نهر آب الحسینیه ی کربلاست که از محله ای به همین اسم، از ۱۵ کیلومتری کربلا جاری میشه و سرچشمه اصلیش همان رود فراته. این نهر رو برای زمین های زراعی کربلا به این سمت جاری کردند و با گذر از کربلا و اضافه شدن آب های پسماند هتل ها و خانه هاش به نهر، به سمت فرات اصلی میره.
این ها رو برای محمد توضیح دادم، خیلی متعجب بود و گفت که با این حساب خیلی از مردم این موضوع رو نمی دونند و این نهر رو همون نهر علقمه به حساب میارند. محمد گفت: پس نهر علقمه کجاست؟!
گفتم: همه ی چیزهایی که تو در مورد نهر علقمه گفتی، درسته و واقعا نهری به این اسم وجود داشته که اون هم برای زراعت، از فرات اصلی به سمت کربلا جاری کردند، و در واقعه ی عاشورا هم حوالی اون، محل شهادت حضرت عباس بوده؛ ولی امروز جای علقمه توی کربلا مشخص نیست. سمت شرق حرم عباس یک خیابان به این اسم وجود داره که بعضی ها معتقدند محل همان نهر علقمه بوده و امروز دیگه نیست.
رودخانه فرات هم برای شیعه مقدس و مورد احترامه و همیشه در ادبیات عاشورا از اون به کرات یاد شده. این رودخانه نقش مهمی در حاصل خیزی این کشور داره و بخشی از اون از کربلا می گذره. سرزمین بین النهرین که عراق بخش بزرگی از اونه، در واقع سرزمین بین دو رودخانه فرات و دجله بوده که قدمتی به طول تاریخ داره و البته شاید در طول تاریخ رونق بیشتری داشته تا الان.
موزه ی امام حسین
موزه ای که بین راهمون بود و جزو برترین موزه های دنیاست و شهرت جهانی داره. آثاری از صدر اسلام در این موزه نگه داری میشه. ساعت ورود برای خانم ها ۸-۹:۳۰ صبح، ۱۳-۱۴:۳۰ بعد از ظهر و ۱۸:۳۰-۹ شب و برای آقایان ۹:۳۰-۱۱ صبح و ۱۴:۳۰-۵ عصره.
وقتی از موزه خارج شدیم، تقریبا حوالی ظهر شده بود و مردم برای نماز به سمت حرم می رفتند. بین الحرمِین خیابان کوتاهیه به طول حدودا ۳۵۰ متر که حرم امام حسین رو به حرم حضرت عباس وصل می کنه. خیابانی که وعده گاه عاشقان این دو بزرگواره.
حرم امام حسین، محل دفن امام سوم شیعیان و عده ای از بنی هاشم و یاران امام حسین در واقعه عاشوراست. اولین بنای این حرم رو مختار ثقفی ساخته و تا الان بارها و بارها تخریب و تعمیر و گسترش پیدا کرده. این حرم مطهر، برای شیعه جایگاه منحصر به فرد و والایی داره.
در داخل ضریح امام حسین، قبر حضرت علی اکبر حضرت علی اصغر هم هست که باعث شده ضریح بطور منحصر به فردی شش گوشه باشه.
حرم حضرت عباس، در طرف دیگه ی بین الحرمین قرار گرفته و محل دفن پسر علی ابن ابی طالب، برادر و یاور امام حسین در واقعه عاشوراست. حرم حضرت عباس گنبدخانه ای کوچک تر از امام حسین داره. اطراف ضریح، رواق و صحن های بزرگ و زیبایی ساخته شده.
بعضی ها، خصوصا افراد مسن تر ممکنه در نگاه اول گنبد و بارگاه حضرت عباس و امام حسین رو با هم اشتباه بگیرند، تفاوتی که وجود داره، گلدسته های حرم امام حسین تماما از طلاست، اما قسمت پائینی گلدسته های حرم حضرت عباس کاشی کاری شده.
مدفن افراد مشهور و بزرگان زیادی در مجموعه این حرمین قرار گرفته. مثلا چند تن از پادشاهان قاجار (مظفر الدین شاه و فرزندش محمدعلی شاه و نوه اش احمد شاه)، بسیاری از شهدای کربلا و بزرگان دیگری مثل ابراهیم مجاب که از نوادگان امام موسی کاظم هستند و در رواق غربی دفن شدند.
میرزا تقی خان فراهانی، صدراعظم ناصرالدین شاه، که همه ی ما ایشون رو به نام “امیر کبیر” می شناسیم بعد از شهادتش در حمام باغ فین کاشان به دستور شاه، در همان منطقه به خاک سپرده شد. اما همسرش، عزت الدوله، خواهر ناصر الدین شاه، بعد از یک سال به وصیت امیرکبیر عمل کرد و جنازه ایشون رو به کربلا منتقل کرد. قبر امیر کبیر درست در حجره جنوب شرقی صحن، یا حیاط مسقف شده فعلی حرم امام حسین، قرار گرفته و در سال های اخیر سنگ قبر آبرومندانه ای روی اون گذاشته شده.
تَلّ زینبیه
کلمه “تل” یعنی تپه ی بلند. این محل در واقع تپه ای بوده که نسبت به منطقه قتلگاه امام حسین که گفته میشه به شکل گودال پست بوده، ارتفاع داشته و حضرت زینب، دختر علی ابن ابی طالب، ظهر روز واقعه عاشورا، روی این تپه ایستاده و برادر شهیدش رو در گودی قتلگاه دیده. این منطقه الان هم در ارتفاع چندین متری نسبت به حرم، و در سمت غرب اون قرار داره و بنایی بر روی اون ساخته شده که گنبد آبی رنگی داره.
کَفُّ‌العَبّاس
اسم دو مکان در کربلاست که در واقع محل به زمین افتادن دستان حضرت عباس در زمان شهادتشونه. این دو مقام امروزه در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی بیرونِ حرم حضرت عباس، در قسمت ورودی دو تا کوچه بازار قرار داره و مردم این دو مقام رو زیارت می کنند.
مقام دست راست، پنجره‌ای برنزی داره و در دیوار یک خانه در کوچه الصخنی نزدیک باب العلقمه است. روی دیوار هم تصویری از دو دست قطع شده کشیدند. مقام دست چپ هم پنجره‌ای برنزی با حاشیه آیینه‌کاری شده داره که زیرش با خط خوبی چندین بیت شعر نوشته شده. بعضی از تاریخ دان ها معتقدند که این دو محل ممکنه در طی قرن ها جابجا شده باشند و احتمال داره قطعیت نداشته باشند.
آرامگاه حر ریاحی
روز بعد برنامه تور بازدید از مقبره حر ریاحی از یاران امام حسین در واقعه عاشورا بود که داستان جالبی هم داره. حر در سپاه مقابل امام حسین بوده و اصلا کسی بوده که آب رو روی سپاه امام حسین بسته. اما بعد از صحبت امام با حر، پشیمان میشه و به طرف امام حسین میره. حر در تاریخ اسلام به نمادی برای توبه و بازگشت تبدیل شده. مقبره حر از بقیه شهدای عاشورا دوره و در روستایی که به روستای حر معروفه، در ۷ کیلومتری کربلاست.
طفلان مسلم
مقصد بعدی مرقد طفلان مسلم بن عقیل بود. در منطقه ای به نام مُسَیّب که حدود ۳۰ کیلومتر از کربلا فاصله داره. این منطقه کنار فراته و با یک راه فرعی به جاده اصلی کربلا – بغداد میرسه. طفلان مسلم که محمد و ابراهیم اسم هاشون بوده، قبل از واقعه کربلا کشته شدند.
مرقد طفلان مسلم، دو تا گنبد کوچیک داره. داخل مجموعه دو ضریح به فاصله ی حدودا شش متر قرار داره، که سمت راستی برای ابراهیم و سمت چپی برای محمد هست.
کاظمین و سامرا
بعد از سه روز موندن در کربلا و یک دل سیر گشت و گذار، برنامه ی آخرین روز سفر ما رفتن به کاظمین و سامرا بود.
کاظمین یا کاظمیه شهری در فاصله ای حدودا دو ساعتی از کربلاست، و مدفن امام موسی کاظم و امام جواد که پدر و پسر امام رضا هستند در واقع. شهر کاظمین به علت نزدیکی به بغداد امکانات و امنیت قابل قبولی داره. از داخل یک بازار خیابانی عبور کردیم و به سمت حرم رفتیم. بازار پر از کبوتر هایی بود که انگار از آدم ها اصلا نمی ترسیدند و توی دست و پای همه مشغول گشتن بودند!
در مجموعه حرم کاظمین، بزرگانی چون شیخ مفید و خواجه نصیر الدین طوسی هم دفن شدند. بعد از اذان ظهر از کاظمین به سمت سامرا حرکت کردیم. از کاظمین تا سامرا هم حدود ۲ ساعت فاصله بود. از نظر امنیتی شهر سامرا در موقعیت خاصی قرار داره و معمولا زائران برای زیارت رفته و بعد از زمان کوتاهی بر می گردند. در بعضی زمان ها هم به شدت امنیتی میشه و اصلا اجازه ورود داده نمیشه، که البته چند سالیه این وضعیت پیش نمیاد و نیروهای عراقی امنیت شهر رو کاملا تامین می کنند. حرم امام هادی و امام حسن عسکری در شهر سامراست. این حرم یک گنبد داره که از بزرگترین گنبدها در جهان اسلام محسوب میشه و دو گلدسته ی طلایی هم داره.
شهر سامرا محل تولد آخرین امام شیعه، حضرت مهدی، است. مسجد جامع سامرا یکی از بناهای مهم و دیدنی این شهره که مناره اون شهرت ویژه‌ای داره.
غذا و خوراکی در عراق
شما در هر زمانی از سال که به عراق و شهرهای زیارتی اون سفر کنید، خصوصا در زمان اربعین و محرم، در خیابان های دور و نزدیک به حرم (چه کربلا، چه نجف و…) با سیل عظیمی از نذری ها رو به رو میشید. معمولا اون سطحی از بهداشت که ما ایرانی ها در زندگی روزمره، در مورد خوراک و پوشاک و همه چیز، رعایت می کنیم، با سطح بهداشتی که در این کشور رعایت میشه، فرق داره. ممکنه در هر قدم که برمی دارید، زائرانی از هرجای دنیا و بیش از همه خود مردم عراق، با چنان خلوص نیت و عشقی به شما نذری تعارف کنند که تحت تاثیر قرار بگیرید. واقعا مهمان نوازی و خصوصا زائرنوازی این مردم شگفت آوره و عالی ترین نمونه این زائرنوازی رو در کربلا میشه دید. اهالی شهر، دسترنج سالانه ی خودشون رو بی هیچ منت و چشم داشتی نذر زائران می کنند و این درجات معنویت و عشق، صحنه های جذابی رو خصوصا در اربعین و محرم، به وجود میاره. اما چیزی که باید بهش توجه کنید اینه که، عدم رعایت کافی بهداشت، خصوصا در مورد غذا، ممکنه شما رو به دردسرهای بزرگی در این سفر و بعد از اون بندازه.
اگر با تور سفر کرده باشید، همراه کاروان شما، معمولا آشپز ایرانی هم هست و شما در طول سفر غذاهای ایرانی سالم و بهداشتی خواهید خورد.
اما اگر به رستوران ها رفتید، یا خودتون به تنهایی سفر کردید و ممکنه بخواید از غذاهای بین راهی و نذری استفاده کنید، مراقب سلامتی خودتون باشید. به غذا و نحوه سرو اون در ظرف ها توجه کنید و اگر احساس کردید، بهداشت رعایت نشده، با نهایت احترام بگذرید و برید. یادتون باشه که لازم نیست تذکر بدید یا ابراز ناراحتی کنید. این رو هم البته باید گفت که با حجم زائران ایرانی که به این کشور سفر می کنند، مردم عراق تا حد قابل توجهی با ذائقه و اخلاق ایرانی ها آشنا شدند و وضعیت بهداشتی تا حد زیادی پیشرفت داشته. از معروف ترین غذاهای عراقی که حتما توی نذری ها اون رو می بینید قیمه نجفی است. قیمه نجفی شباهتی به قیمه ما نداره زیاد. خصوصا ظاهرش که کاملا کوبیده شده و له شده است. قیمه نجفی طعم خوبی داره و با ذائقه ما جوره.
بیریانی (Biryani) از غذاهای محبوب عراقیه که با برنج و گوشت درست میشه و بعضی ها اون رو خیلی تند درست می کنند. اگر به تندی عادت ندارید مراقب باشید!
خورشت بامیه (Bamia)، به همان شکلی که ما ایرانی ها درستش می کنیم، اون هم تهیه میشه و بین عراقی ها خیلی طرفدار داره.
سوپ تاشریب (Tashreeb)، نحوه سرو و حتی زمان سروش اون هم با این همه ادویه تند، جالبه. کف بشقاب یک مدل نان میذارند و سوپ رو روی اون می ریزند و برای وعده صبحانه می خورند.
ماسگوف (Masgouf) یا ماسقوف یه پیشنهاد خوبه برای کسانی که غذای دریایی دوست دارند. این غذا با ماهی های آب شیرین رودخانه های عراق که با انواع ادویه ها طعم دار شدند، و با روغن زیتون درست میشه.
کوبا (Kuba)
کوبا از غذاهای خیابانی محسوب میشه که برای نذری هم زیاد استفاده می کنند. کوبا از گوشت تهیه میشه، اما انواع گوشت ها از گاو و گوسفند گرفته تا حتی شتر. با توجه با ذائقه تون میتونید اون رو انتخاب کنید. داخل گلوله های گوشتی انواع سبزیجات و ادویه‌جات پیدا میشه و معمولا با نان سرو میشه و در کنار لیموترش!
نکات سفر به عراق
- عراق یک ساعت و نیم از ساعت ایران عقب تره.
- در بازدید از جاذبه های عراق هیچ بلیط ورودی نباید تهیه کنید.
- واحد پول عراق، دینار عراقیه ولی این جا پول ایرانی هم به راحتی قبول میشه و نیازی به تبدیل نیست، ولی اگر می تونید از قبل و در ایران، پولتون رو تبدیل کنید. اینطوری توی هزینه هاتون هم صرفه جویی میشه. عراق کشور ثروتمندی نیست و درآمدش از گردشگری و کشاورزی و منابع طبیعیه. بازار های عراق پر رونق و لوکس نیست؛ توصیه می کنم جز برای سوغات و یادگاری، وقتتون رو خیلی صرف بازارهای این کشور نکنید. موقع خرید حتما چانه بزنید. خرید با دستگاه های POS، در صرافی ها و خیلی از فروشگاه های عراق امکان پذیره.
- اگر در زمان های اوج شلوغی این کشور (شهرهای زیارتی) سفر کردید، در مرز ها و در زیارت ها و بازار ها و هر جا که خیلی شلوغه، مراقب سلامتی، و امنیت خودتون و وسایلتون باشید.
- در تجمعات خیابانی، زمان تصادف ها و حتی صف های بیش از حد شلوغ و ملتهب وارد نشید.
- در این ایام توی هر یک قدم، نذری پخش می کنند و اون قدر این کار رو با احساس و عقیده و از صمیم قلب انجام میدند که هر کسی رو متاثر می کنه. اما حتما ضمن احترام، به نوع خوراکی ها و میزان بهداشتی بودنشون توجه کنید.
- روی وسایلتون، چه در سفر با تور چه شخصی، اسم و شماره تماستون رو بنویسید.
- داخل حرم ها امکان بردن دوربین و حتی تلفن همراه ندارید.
- وسایل ارزشمند و مدارکی که به اون ها نیاز ندارید رو همراه نبرید.
- استفاده از سیم کارت اپراتورهای عراقی به جای سرویس رومینگ سیم کارت های داخلی توصیه میشه. شما میتونید با توجه به قیمت سیم کارت در عراق و بسته به نیازهای خودتون، بین ۳ اپراتور موجود، آسیاسل، کورک تلکام و زاین یکی رو انتخاب کنید. اگر سرویس های بین المللی هم خواستید دو سیم کارت One Sim Card و Telestial این جا پیدا میشه.
ترک پاسخ